Заманча мәгълүмат-коммуникация технологияләрен кулланып башкарылган урлауларга каршы тору буенча Кайбыч районы прокуратурасы аңлатма бирә
Халыкка гражданнарның акчаларын законсыз рәвештә алуның иң киң таралган ысуллары турында даими мәгълүмат бирүгә карамастан, мондый җинаятьләр саны әле дә шактый.
Әйтик, 2023 елның беренче яртыеллыгында районда IT - технологияләр кулланып 16 җинаять кылынган. Аларның күпчелеген урлау һәм алдау тәшкил итә. Җинаятьчеләр кулланган мондый урлау ысулларын ачыклау һәм аларга нәтиҗәле каршы тору гадәти җинаятьләргә караганда күпкә катлаулырак, әгәр гражданнар билгесез кешеләр белән аралашканда югары уяулык күрсәтсә, үз акчаларын саклау мәсьәләсенә җаваплырак карарга мөмкин.
Шуны белергә кирәк, мондый җинаятьләрнең күбесе «социаль инженерия» ысулларын кулланып башкарыла. Бу технология кеше факторының көчсезлекләрен куллануга нигезләнгән.
Мәсәлән, һөҗүм итүче банк картасын кулланучы кешегә (банкның ярдәм хезмәте яки иминлек хезмәте хезмәткәре булып) шалтыратып, компьютер системасында яки банк счетында проблеманы хәл итү кирәклегенә сылтап, парольне ачыклый ала.
Гражданнарны кредитлар рәсмиләштерергә, ә алынган акчаларны «имин счетларга» күчерергә ышандыру белән бәйле урлаулар киң таралган. Җинаятьчеләр, үзләрен банк хезмәткәрләре, шулай ук хокук саклау органнары вәкилләре итеп күрсәтеп, гражданнарга аларның счетларыннан акча урлау яки аларның исеменнән кредитлар рәсмиләштерү омтылышлары турында ялган хәбәр итәләр, аларны булдырмау өчен кредитны мөстәкыйль алу һәм акчаларны «имин счетка» күчерү таләп ителә.
Дистанцион урлаулар шулай ук Интернет челтәрендәге ачык сайтларда товарларны акчалата бүләкләү өчен сату һәм хезмәт күрсәтү турында ялган тәкъдимнәр урнаштыру аша башкарыла, ул алга таба гаепле кешенең банк счетына күчерелә.
Җинаятьчеләр кулына банк сервислары урнаштырылган кесә телефоннары эләккәч, акчалар зыян күрүчеләрнең счетларыннан законсыз рәвештә алына. Шул ук хәл банк карталарына да кагыла: урлаучылар товарларны контактсыз түләү юлы белән сатып алалар, керү пароле булганда акчалар банкоматларда алына.
Шул ук вакытта, мошенникларның акчаларын тапшыру инициативасы гражданнарның үз инициативасы буенча бара торган мошенниклык ысуллары бар. Инвестиция проектларына акча җәлеп итү, шул исәптән криптовалюта, фонд базарларындагы операцияләрдә брокер аша катнашу белән капланган алдаулар киң тарала бара.
Үз акчаларын күчергәнче, оешманың гражданнарның акчаларын җәлеп итүгә лицензиясе булуына, брокерлык эшчәнлеген алып баруга лицензиясе булуына инанырга кирәк брокерлар реестры Россия Банкының рәсми сайтында урнаштырылган.
Тиешле игътибар белән гражданнар алдакчыларны таный ала, чөнки барлык җинаять схемалары да үзенчәлекле билгеләргә ия:
- мошенниклар беренче булып элемтәгә керә (шалтырату, SMS-Хәбәр, электрон хат һ. б.);
- алар акча югалту яки җиңү турында хәбәр итәләр;
шәхси мәгълүматлар (банк карталары реквизитлары, код-раслау) сорыйлар яки «акчаларны саклау» өчен җибәрелгән интернет-сылтамалар буенча берәр нәрсә билгеләүне сорыйлар;
- мошенникларның гамәлләре һәрвакыт көчле эмоцияләр чакыруга юнәлтелгән-акча югалтудан куркыту яки очраклы җиңү белән сөендерү;
- һәрвакыт тиз арада карар кабул итүне таләп итәләр.