Кайбыч районы прокуратурасы юл хәрәкәте кагыйдәләрен бозу нәтиҗәсендә балаларның имгәнүен кисәтүне аңлата.
Балалар юл-транспорт травматизмын профилактикалау - бөтен җәмгыять проблемасы. Балаларны юлларда дөрес тотышка өйрәтүне яшьтән үк башларга кирәк. Өлкәннәрнең бурычы - балалардан грамоталы һәм тәртипле юл хәрәкәте катнашучыларын тәрбияләү. Урам хәрәкәтенең үсә барган тыгызлыгы юлларны балалар өчен куркынычлырак итә һәм, димәк, балалар юл-транспорт травматизмын профилактикалау мәсьәләләре актуальлеген югалтмый. Балалар травматизмын өйрәнүгә багышланган күп кенә эшләр авторлары билгеләп үткәнчә, юлда зыян күрүчеләрнең гомуми санының 2/3 е диярлек төп транспорт күнекмәсе булмау аркасында машина астына эләгә: яшерен куркынычны алдан күрү. Бу сәбәпне балалар, сүз үгетләре белән генә чикләнеп булмый.
Юл-транспорт һәлакәтләренең аеруча киң таралган сәбәпләре. 1. Транспорт якынлашып килә торган арадагы билгесез урынга чыгу (балаларның бик азы гына юлга чыгу алдыннан туктап калырга, аны сулдагы һәм уң яктагы хәлгә игътибар белән карарга һәм контрольдә тотарга күнеккән). 2. Автобус яки башка каршылыклар аркасында юлга чыгу (балалар җәяүле юлына, транспорт чарасыннан чыгып яки машина юлларын карарга күнекмәгән). 3. Юл өлешендә уйнау (балалар бөтен ирекле территория - уеннар өчен урын булуына күнеккәннәр). 4. Йөрү часте буйлап йөрү (хәтта тротуар янәшәсендә генә балаларның күпчелек өлеше машина юлыннан йөрү гадәтенә ия, шул ук вакытта еш кына төрле хокук бозулар белән).
Балаларның юл-транспорт травматизмы шактый дәрәҗәдә аларның психофизиологик үсешенең җитешсезлекләре белән аңлатыла; шартларны дөрес бәяли алмау; шартлы рефлексларның тиз ясалуы һәм аларның тиз югалуы; хәрәкәткә ихтыяҗ, ул саклык өстендә өстенлек итә; өлкәннәргә охшарга омтылу; үз мөмкинлекләрен яңадан бәяләү; якынлашып килүче автомобильгә реакциянең үзенчәлеге һ.б. Шулай итеп, балаларны юлда куркынычсыз тәртип кагыйдәләренә өйрәтү авыр нәтиҗәләрне һәм юл-транспорт һәлакәтенә эләгү мөмкинлеген киметергә мөмкин. Аны ышандыра алган бердәнбер кеше - өлкән кеше, үз үрнәге белән.
Балаларны урамнарда һәм юлларда хәвефсез тәртип кагыйдәләренә өйрәтү буенча тәкъдимнәр:
1. Юлда яки юл чатында уйнамаска;
2. Урамны бары тик җәяүлеләр өчен генә чыгарга, юлны күчәргә әзерләнгәндә генә, туктагыз, машина частен һәр яктан карап чыгыгыз. Балада кыйммәткә күзәтү сәләтен үстерегез;
3. Тротуар буйлап хәрәкәт иткәндә, машина юлыннан ераграк торыгыз. Өлкән кеше юл читендә булырга тиеш;
4. Җәяүлеләр һәм машина йөртүчеләр өчен кайбер юл билгеләрен белергә;
5. Транспортта үз-үзеңне тоту кагыйдәләрен белү;
6. Баланы, тротуар буйлап барганда, ишегалдыннан машиналарның чыгуын игътибар белән күзәтергә чакырыгыз.
Балага түбәндәге гамәлләрне күрсәтегез: юлны карап чыгу өчен сулга, уңга борылыгыз; автомобильләрне кулдан тотып калдыру өчен туктарга мөмкин булган аерым сызык. Баланы ерактан карарга, якынлашып килүче машиналарны уздырырга өйрәтегез. Мөмкин булган юл-транспорт һәлакәтен профилактикалау максатларында ата-аналар өчен берничә файдалы совет тәкъдим ителә. - Урамда булганда, ашыкмагыз, салмак адымнар белән йөреп чыгыгыз. - Юлның машина юлына чыкканда, сөйләшүне туктатыгыз - бала юл чыкканда игътибарны тупларга кирәклегенә күнегергә тиеш. - Юл светофорның яшел сигналына һәм “Җәяүле кичү” билгесе билгеләнгән урыннарда гына күчегез. - Автобустан, троллейбустан, трамвайдан, таксида беренче булып чыгыгыз. Югыйсә бала егылып яки юлның машина юлына йөгерергә мөмкин. - Баланы юлда шартларны күзәтүдә катнашырга җәлеп итегез: аңа борылырга әзерләнгән автомобильләрне күрсәтегез, зур тизлек белән баралар һ.б. Нинди дә булса каршылыклар аркасында (алда торган автомобильләр, куаклар) юлга карамыйча, бала белән юлга чыкмагыз. Бу ата-аналарның типик хатасы. Балаларның аны кабатлауларына юл куярга ярамый.
Нинди дә булса каршылыклар аркасында (алда торган автомобильләр, куаклар) юлга карамыйча, бала белән юлга чыкмагыз. Бу ата-аналарның типик хатасы. Балаларның аны кабатлауларына юл куярга ярамый.