Прокуратура аңлата: Балигъ булмаган баланы җинаять кылуга җәлеп иткән өчен нинди җәза каралган?
Балигъ булмаганнарны җинаять кылуга җәлеп иткән өчен җинаять җаваплылыгы РФ Җинаять кодексының 150 маддәсендә каралган. Балигъ булмаган дип 18 яшькә җитмәгән затны аңларга кирәк.
Балигъ булмаган баланы җинаять кылуга җәлеп итү котыртуның махсус төре булып тора, бу котырту астында өлкән затның балигъ булмаган балада җинаять кылу теләген уятуга юнәлдерелгән гамәлләре аңлатыла, алар вәгъдәләр; алдау; янаулар; җинаять кылу тәкъдимнәре; көнчелек, үч алу хисләрен уяту; башка гамәлләр (мәсәлән, ришвәт алу, үгетләү юлы белән) рәвешендә чагылырга мөмкин.
Балигъ булмаган баланы җинаять кылуга җәлеп иткән өчен җинаять җаваплылыгына акылы зәгыйфь физик зат-18 яшькә җиткән; җинаятьне белә торып эшләгән зат җәлеп ителергә мөмкин.
Гаепле кешенең гамәлләрен квалификацияләү өчен балигъ булмаган кешенең кем сыйфатында җинаять кылуга җәлеп ителүе (башкаручы, ярдәмче, котыртучы) әһәмиятле булуы мөһим түгел.
РФ Җинаять кодексының 150 маддәсендә каралган җинаять балигъ булмаганнарга җинаять кылу; балигъ булмаганнарга җинаять әзерләү; балигъ булмаганнарга җинаять кылырга омтылу мизгеленнән соң төгәлләнә.
Әгәр дә нәтиҗәләр гаепле затка бәйле булмаган хәлләр буенча килеп чыкмаса, аның гамәлләре балигъ булмаганны җинаять кылуга җәлеп итүгә омтылу буларак квалификацияләнә ала (РФ Җинаять кодексының 30 маддәсе 3 өлеше һәм РФ Җинаять кодексының 150 маддәсе).
Балигъ булмаганны җинаять кылуга җәлеп иткән зат кылган эшләре өчен түбәндәгечә җинаять җаваплылыгына тартыла: уртача сәбәпләр юлы белән башкаручы буларак (җинаять җаваплылыгына тартылырга тиеш булмаган балигъ булмаганнарга җинаять кылган очракта); РФ ҖК 150 маддәсе буенча, конкрет җинаять кылуда катнашкан өчен (котырту рәвешендә) җаваплылыкны күздә тоткан закон буенча, шулай ук конкрет җинаятьне башкаручы (әгәр ул шулай ук аны кылуда катнашкан булса).
РФ ҖК 150 маддәсенең 2 өлеше җинаятьнең махсус субъекты билгесе белән характерлана торган квалификацияле составын күздә тота - җинаять җаваплылыгына ата-аналар; педагогик хезмәткәрләр; балигъ булмаган баланы тәрбияләү бурычлары закон белән йөкләнгән башка затлар (опекуннар (попечительләр) һ.б.) җәлеп ителергә мөмкин.
РФ Җинаять кодексының 150 маддәсенең 3 өлеше көч куллану яки аны куллану куркынычы белән характерлана торган җинаятьнең квалификацияле составын күздә тота. РФ ҖК 150 маддәсенең 4 өлеше балигъ булмаганны җинаять төркеменә җәлеп итү белән бәйле аеруча квалификацияле җинаять составын күздә тота: җинаятьчел төркемгә; авыр яки аеруча авыр җинаять кылуга; зур булмаган һәм (яки) уртача авырлыктагы өч һәм аннан күбрәк җинаять кылуга; сәяси, идеологик, раса, милли яки дини нәфрәт яки дошманлык мотивлары буенча җинаять кылуга яки нәфрәт мотивлары буенча җинаять кылуга.яки нинди дә булса социаль төркемгә карата дошманлык.
Балигъ булмаган баланы җинаять кылуга җәлеп иткән өчен ирегеннән мәхрүм итү рәвешендәге җәза каралган: биш елга кадәр срокка (РФ ҖК 150 маддәсенең 1 өлеше); алты елга кадәр срокка, билгеле бер вазыйфаларны биләү яки билгеле бер эшчәнлек белән шөгыльләнү хокукыннан өч елга кадәр яки аннан башка (РФ ҖК 150 маддәсенең 2 өлеше); ике елдан җиде елга кадәр срокка иреген чикләп яки ике елга кадәр срокка (РФ Җинаять кодексының 150 маддәсе 3 өлеше); биш елдан сигез елга кадәр срокка иреген ике елга кадәр чикләп яки ансыз (РФ Җинаять кодексының 150 маддәсе 4 өлеше).
Кайбыч районы прокуроры ярдәмчесе Вәлиуллин Ленар Зөфәр улы