ЯҢАЛЫКЛАР

        Агымдагы елда картлык буенча пенсиягә  чыгу хокукы бирүче яшьне арттыруның күчү чоры дәвам итә. Бу хакта Россия Пенсия фондының Татарстандагы Бүлекчәсе хәбәр итә. Январьдан ул тагын бер елга артып, гомуми арттыру өч ел тәшкил итүгә карамастан, 2021 елда пенсия элеккегегә караганда ел ярымга соңрак: хатын-кызларга – 56,5, ир-атларга – 61,5 яшьтә билгеләнә.

        Әлеге мөмкинлекне 2020 елда пенсиягә чыгарга тиеш булган гражданнар өчен каралган махсус ташлама бирә. 1965 елда туган хаты-кызлар һәм 1960 елда туган ир-атлар, туган көннәре елның беренче яисә икенче яртысына туры килүгә карап, пенсиягә 2021 елның икенче яртысында яки 2022 елның беренче яртысында чыгачаклар. Элеккеге пенсия яшенә быел җитүчеләргә күчеш чоры кагыйдәләре кысаларында пенсия 2024 елда билгеләнәчәк.

        Шунысын искәртү урынлы, Россиялеләрнең күпчелеге өчен пенсиягә чыгу яше үзгәрешсез калды. Беренче чиратта бу пенсиягә вакытыннан алда ташламалы чыгу хокукына ия булучыларга кагыла. Шахтерлар, тауларда эшләүчеләр, коткаручылар, җәмәгать транспортын йөртүчеләр, куркыныч яисә зарарлы эш шартларында эшләүчеләр – шундыйлардан. Эш  белән тәэмин итүчеләр әлеге категориягә караган гражданнар өчен иминият фондына өстәмә взнослар күчерәләр һәм алар, элеккегечә, пенсиягә 55 һәм 60 яшьтә чыгалар.

         Пенсиягә вакытыннан алдан чыгу хокукы шулай ук укытучылар, табиблар һәм башка кайбер иҗади һөнәр ияләре өчен дә саклана. Аларга түләү билгеле бер яшькә җиткәч түгел, ә тиешле күләмдә хезмәт стажы туплагач билгеләнә. Пенсия шулай ук, пенсия яшен арттыруның күчеш чоры таләпләре кысаларында билгеләнә. Мәсәлән, 2021 елның апрелендә тиешле күләмдә педагоглык стажы туплаган авыл укытучысы пенсиягә тагын 3 елдан соң, 2024 елның апрелендә чыгачак.

         Төньякта яшәүчеләр быел да пенсиягә гомуми пенсия стажы туплаганчы 5 ел алда, ләкин күчеш чоры гагыйдәләре кысаларында чыгачак. Вакытыннан алда пенсия билгеләү өчен минималь төньяк стажы үзгәрешсез калды һәм Ерак төньяк өчен – 15, аңа тигезләштерелгән районнарда яшәүчеләргә 20 календарь ел тәшкил итә. Гомуми иминият стажы да шул күләмдә һәм хатын-кызларга – 20, ир-атлар өчен 25 ел кала.

        Элеккечә пенсиягә чыгу өчен минималь пенсия коэффициенты һәм хезмәт стаңы тупларга кирәк. 2021 ел ахырыны кадәр бу күрсәткечләр 12 ел һәм 12 коэффициент тәшкил итә. 1 ел эшләгән кеше 1 ел хезмәт стажы һәм 10 га кадәр коэффициент туплый ала. Пенсиягә чыгу вакыты кичектерелгән очракта, стаж буенча махсус ташлама һәм премиаль коэффициент алу хокукы бирелә, болай эшләгәндә бер елда тагын да зуррак коэффициент тупларга мөмкин.

         Инвалидлык буенча пенсия алучыларга пенсия яшен арттыру таләпләре кагылмый. Аларның хокуклары тулы күләмдә сакланды. Хезмәткә яраклылыгын югалтучыларга инвалидлык төркеме вакытында бирелә.

         Пенсион тупланмаларның гражданнарга 55 һәм 60 яшьтә, пенсиягә чыгу хокукы бу яшьтән иртәрәк булган очракта аннан да иртәрәк бирелүен кисәтү дә урынлы булыр. Тупланып барган акчаларны алыр өчен Россия Пенсия фондына гариза белән мөрәҗәгать итәргә кирәк, гаризаны дәүләт хезмәтләре порталы аша да юлларга мөмкин.

Россия Пенсия Фондының Татарстан Республикасы буенча бүлекчәсенең контакт – үзәге 8-800-600-0-357

Балаларга тиешле акча түләүне сорап язган гаризаны 31 мартка кадәр тапшырырга кирәк

         2021 елның 31 мартына кадәр туган балаларны ЗАГС органнарында теркәгән гаиләләр 5 мең сум күләмендә 1 тапкыр бирелә торган акча алу хокукына ия. Бу хакта Россия Пенсия фондының Татарстан Бүлекчәсе хәбәр итә. Гаризаны Дәүләт хезмәтләре порталы аша яисә Пенсия фондының клиентлар белән эшләү хезмәтенә килеп тапшырырга мөмкин.

        Исегезгә төшерәбез, Президент Указы буенча гаиләдәге 8 яше тулмаган һәр балага 5 әр мең сум күләмендә акча баланың әти-әнисенә, уллыкка алучыларга, опекуннарына яисә попечительләренә түләнә. 2020 елда 3 яшькә кадәрге балаларга ай саен, 3 яшьтән 16 яшькәчә балаларга берьюлы бирелүче акчаны алган гаиләләргә Пенсия фонды өстәмә түләүне декабрь аенда автомат рәвештә күчерде. Татарстанда яшәүче 400248 гаилә әлеге акчаны алды.

         2020 1 июленнән соң гаиләдә бала туган яки гаиләләр узган ел дәвамында Пенсия фонды аша түләнгән акчаларны сорап мөрәҗәгать итмәгән очракта гариза язарга кирәк.

         Гаризада балаларның туу турында таныклыклары мәгълүматлары һәм акча күчереләчәк банк счеты реквизитлары күрсәтелергә тиеш. Моңа кадәр балаларга тиешле акчаларны алып, аннан соң банк реквизитлары үзгәргән очракта да яңа гариза язарга кирәк. Гариза баланың әти-әнисе, опекуны яки рәсми вәкиле тарафыннан рус телендә языла.

Россия Пенсия Фондының Татарстан Республикасы буенча бүлекчәсенең контакт – үзәге 8-800-600-0-357

Татар телен дистанцион укыту проекты.

Татарстан Республикасында яшәүче халыклар вәкилләренең туган телләрен, мәдәниятен һәм традицияләрен саклау һәм үстерү, республиканың күпмилләтле халкының бердәмлеген ныгыту максатыннан, Татарстан Республикасы Президенты Р.Н.Миңнехановның 2020 елның 5 октябрендәге ПУ-653 2021 номерлы Указы белән туган телләр һәм Халык бердәмлеге елы дип игълан ителде. Дәүләт милли сәясәтенең мөһим юнәлешләренең берсе-телләрнең күптөрлелеген саклау, туган телләрне, шул исәптән интернет-технологияләр ярдәмендә өйрәнү өчен шартлар тудыру.

Татарстан Республикасы Президенты Р. Н.Миңнеханов йөкләмәсе буенча 2013 елдан «Ана теле» Татар телен дистанцион укытуның уникаль проекты эшли (алга таба – «Ана теле» проекты). «Ана теле» проекты Татарстан Республикасында һәм чит илләрдә яшәүче барлык теләүчеләрне татар теленә өйрәтүгә юнәлтелгән. Укыту бушлай һәм өч телдә (инглиз, татар, рус) алып була.Теркәлү өчен сылтама http://anatele кef.com/partner/anat/default.aspx

Начар метеорологик күренешләр

2021 елның 28 гыйнварында Татарстан Республикасы территориясендә һәм Казан шәһәрендә урыны белән көтелә: көньяктан секундына 15-18 метрга кадәр көчле җил,төнлә-иртән томан һәм  юлларда көчле бозлавык.

Кайбыч районы прокуратурасы хәбәр итә.

Кайбыч районы прокуратурасы хезмәткәрләренең 2021 елның гыйнварында яшәү урыны буенча гражданнар җыелышларында ясаган чыгышлары.

Ничек сакланырга мошенниклардан.

2020 елның 12 ае нәтиҗәләре буенча Кайбыч районы территориясендә 110 җинаять теркәлгән, бу АППГА (106) караганда 3,8% ка күбрәк (ТР буенча +8,1%).
Авыр җинаятьләр 77,8 % ка арткан,16сы-АППГ өчен. 16 авыр җинаятьнең 7се банк карталарыннан файдаланып кылынган урлаулар тәшкил итә.
Әлеге киберҗинаятьләрнең сәбәпләрен анализлау барышында мошенникларның банк хезмәткәрләре, социаль яклау хезмәтләре белгечләре өчен үзләрен ялгыштыра, шәхси мәгълүматларын, банк картасы/счет турындагы мәгълүматны ачыклый,алынган мәгълүматны файдалы максатларда куллана.
Шул ук вакытта өлкән яшьтәге кешеләр һәм яшүсмерләр аеруча зәгыйфь булып тора.
Телефон аша әңгәмәдәш банк хезмәткәре тарафыннан күрсәтелгәндә, куркынычсызлык системасының эшләвен һәм хәзерге вакытта клиент картасы буенча шикле операция үткәрелүен күрсәтә. Аны туктату өчен, әйтик, кодлы сүз яки ПИН-кодны атарга кирәк.
Алга таба мошенниклар, психологик манипуляцияләрне кулланып, кешеләргә басым ясый, аларны акча урлау өчен кирәкле счет яки карточкалар белән билгеле бер гамәлләр кылуга стимуллаштыра. Еш кына гражданнарга телефонга мондый эчтәлектәге SMS-хәбәрләр җибәрелә.
Әйтик, 2020 елның 20 ноябрендә Россия Эчке эшләр министрлыгының Кайбыч районы буенча бүлеге РФ Җинаять кодексының 158 ст.3 ө. «г» п. буенча банк счетыннан акча урлау факты буенча район кешесе гаризасы буенча җинаять эше кузгатты.
Зыян күрүчегә телефон аша банкның куркынычсызлык хезмәте хезмәткәрләре тарафыннан таныш булмаган затлар мөрәҗәгать иткән. Алар хәбәр иттеләр, дип аңа кредит рәсмиләштерелде һәм аннулировать гариза, кирәк тапшырырга встречную гариза. Мошенниклар шулай ук аңа күчерелгән акчаларны банк счетына кайтарырга кирәклеге турында хәбәр итә.
Зыян күрүче шалтыратучылар күрсәтмәсе буенча эш иткән, СМС кодын атаган. Нәтиҗәдә, аның банк картасыннан 80485 сум урланган.
Түләү картасына бәйле акчаларга ия булу максатыннан чит кеше ышанычыннан файдаланган өчен җаваплылык Россия Федерациясе Җинаять кодексының 159.3 статьясында каралган.
Җинаятьчеләргә чит банк картасыннан акча белән эш итү мөмкинлеге бирә торган берничә ысул бар:
- мошенник чит банк картасына һәм аңа ПИН-кодка алдау юлы белән ия булырга мөмкин;
- карта яшерен яки ачыктан-ачык урланырга мөмкин, ә ПИН-код каралырга мөмкин; банкомат янында урнаштырылган һәм тапшыру җайланмасына җибәрелгән микрокамерага төшерелгән; махсус накладный клавиатура ярдәмендә саналган.
Бу кредит картасыннан файдаланып, акча алу буенча җинаятьчеләрнең гамәлләренең тулы исемлеге түгел.
Держателя исеме, гамәлдә булу вакыты һәм интернетта сатып алу һәм түләү өчен кулланыла торган түләү картасының CVC-коды турында мәгълүматны мошенник өстәмә яклану белән тәэмин ителмәгән (3D-secure) порталларда СМС-хәбәр аша транзакцияне раслау рәвешендә белә ала.
Моннан тыш, мошенниклар еш кына банк һәм башка танылган компанияләр хезмәткәрләре тарафыннан тәкъдим ителә һәм телефон аша үз корбаннарына түбән процентлы кредит вәгъдә итә, янәсе, конкурста оту яки банкомат аша билгеле бер гамәлләр ясап, акча керү турында хәбәр итәләр.
Җинаятьчеләрнең күрсәтелгән гамәлләре нәтиҗәсендә, әзерлексез кеше үзенең банк счетында акчасыз калырга мөмкин.
Мондый мошенниклардан яклау өчен кайбер кагыйдәләрне үтәргә кирәк:
- беркайчан да, бер генә очракта да сезнең банк картагызның логин, пароль яки реквизитлары (CVV2 куркынычсызлыкның яшерен коды, аның хуҗасы исеме, гамәлдә булу вакыты) кебек конфиденциаль мәгълүматны бирергә ярамый. Моннан тыш, әгәр банк картасы кәрәзле телефон номеры белән операцияне раслау коды белән СМС-хәбәрләр җибәрү функциясе белән бәйләнгән булса, әлеге кодны башка затларга хәбәр итәргә ярамый;
- банк офислары эчендә яки видеокүзәтү системалары белән җиһазландырылган саклана торган нокталарда урнашкан банкоматларны сайларга кирәк;
- ПИН-код керткәндә банкомат клавиатурасын кул белән ябарга кирәк;
- проблемалар килеп туган очракта "очраклы ярдәмчеләр" киңәшләреннән файдаланырга, шунда ук банкка шалтыратырга һәм картаны блокларга ярамый. Әгәр карта банкоматта калды һәм банк телефоны билгеле булмаса, банкоматка техник хезмәт күрсәтүне башкаручы компаниягә шалтыратып була (номер терминалда күрсәтелергә тиеш);
- картаны югалткан очракта яки нигез булса, өченче затлар аның реквизитларын белде, тиз арада банкка мөрәҗәгать итәргә һәм аны блокларга кирәк;
- шуны истә тотарга кирәк, банклар карталарны блокировкалау турында хәбәр җибәрми, ә телефон аша сөйләшкәндә клиентларның карталарына бәйле конфиденциаль мәгълүмат һәм кодлар сорамый;
- банкка, карта эмитентына яки кредиторга, әгәр дә банк хисапларында һәм кредит карталары буенча хисапларда сез кылмаган транзакцияләр бар икән, кичекмәстән хәбәр итәргә кирәк. Кирәк күзәтеп торырга мөмкинлек бирә списания белән карта, игътибар итегез, кешеләр, сез дә белерсез, алар подозрительно күренә;
- малорискацияләнгән һәм югары табышлы инвестицияләр тәкъдиме белән җитди шалтыратулар кабул итәргә кирәкми, бигрәк тә әгәр оппонент кичекмәстән акча кертүне таләп итсә, югары табыш гарантияли, дип вәгъдә итә түбән яки бөтенләй булмаган финанс рискы;
- оту турында яки сезнең югары өметләрегез турында җитди хәбәрләр кабул итеп булмый, лотереяләрдә, конкурсларда яки уеннарда катнашмаган, бигрәк тә, әгәр дә сезнең отышны җибәргәнче, "салымнар", "җыемнар" яки "таможня түләүләре" өчен түләүгә акча җибәрергә тәкъдим итәләр икән.
Моннан тыш, интернет челтәре ярдәмендә түләүләрне яки банк операцияләрен башкарганда акча чараларын саклап калырга ярдәм итәчәк кагыйдәләр дә бар:
- кергән хәбәрләрдә күрсәтелгән сылтамалар буенча күчмәскә, чөнки браузер юлында инде тикшерелгән сайтта ссылканы кулдан кертү куркынычсызрак.
- һичшиксез, тикшерергә адреслы юлны, әгәр кергән запрос кабат авторизацию, күңелебезнең, шул микән сайтында;
- керер алдыннан логин һәм пароль, тикшерергә, защищено бармы соединение (булу алдында сайтның "https" хәрефе адресы турында сөйли защищенном соединении);
- һәрвакыт проверяйте чыганагы керүче хатлар һәм хәбәрләр, чөнки мөмкин небезопасным, хәтта хат, присланное иң яхшы дусты, чөнки аны иде, шулай ук, алдап була яки взломать телефон, почта, аккаунт;
-чит компьютер яки телефоннардан интернет-банкка кермәү (әгәр моны эшләргә туры килсә, сессия азагында "чыгу" төймәсенә басып, хәтерне чистартырга кирәк);
- логин һәм парольдән тыш, үз шәхси мәгълүматларын да кертмәскә кирәк;
- шәхси кабинетка керү өчен катлаулы парольне, шулай ук шәхси кабинетка керү өчен банклардан соратып алына торган парольләрне куллану яхшырак;
- телефонга шикле хәбәрләр алганда банкка оператив рәвештә хәбәр итәргә, аларда күрсәтелгән номерларга шалтыратмаска. Шулай ук банкка номерлар алмаштырылган яки SIM-карта югалган очракта хәбәр итәргә кирәк;
- телефонга пароль кую һәм чит кешеләр булганда экраннан блокировканы төшермәү ; ;
- элемтә операторына Ышаныч Кәгазе Буенча SIM-карта алыштыруны тыю;
- интернет-кибеттә сатып алганчы сатучының физик адресы (абонент тартмасы түгел), телефоны, интернеттагы фикерләр җыярга кирәк. Тискәре фикерләр, алдау турында мәгълүматлар һ. б. булган очракта, куркыныч янамаска;
- файдаланырга сатып алу өчен онлайн банк картасын белән югары дәрәҗәдә яклау;
- игнорируйте хәбәрләр белән үтенечләр бирү, шәхси яки финанс мәгълүмат;
- шуны истә тотарга кирәк, ялган хатлар һәм фальшивые сайтлар ала, барлык кабатларга дизайн чын, әмма гиперссылки, мөгаен, булачак неправильные, белән хаталар яки җибәрергә түгел, анда. Бу билгеләр буенча аерырга мөмкин фишинговое хат нче чын.
Әгәр дә сез мошенникларның корбаны булсагыз, сезгә гариза белән полиция бүлегенең кизү бүлегенә яки район прокуратурасына мөрәҗәгать итәргә кирәк.

23 гыйнвар көнне авыл җыены узды

23 гыйнвар көнне Багай авылы мәдәният йортында халык җыены булып узды. Көн тәртибендә Багай авыл җирлеге Советы башлыгының Советның һәм Багай авыл җирлеге башкарма комитетының 2020 елдагы эшчәнлеге һәм 2021 елга бурычлар турында хисабы каралды.

Отчет доклады белән авыл җирлеге башлыгы Кузнецова Р. Ф. өстәмә доклад белән «Араслан башлангыч мәктәбе» филиалы җитәкчесе Грошева Е. Д., Багай ФАПы фельдшеры Уразова Э. Р., полиция участок уполномоченные Ногманов Р. Р. чыгыш ясады..

Җыенда Кайбыч муниципаль районы Башлыгы Рәхмәтуллин А.И., Кайбыч муниципаль районы башлыгы урынбасары Хәялиев Р. Р., район прокуроры Сөләйманов А. Р., Багай авыл җирлеге башлыгы Кузнецова Р. Ф., район хезмәтләре һәм ведомстволары җитәкчеләре катнашты.

Суммасы-күбрәк, карары тизрәк: 2021 елда ана капиталы программасына нинди үзгәрешләр кертелде?

Агымдагы ел башыннан ана капиталы программасы буенча бала тәрбияләүче гаиләләргә ярдәм күрсәтү күләме артты, капитал акчасыннан файдалану тизләште һәм гадиләште. Бу турыда Россия Пенсия фондының Татарстан Республикасы  Бүлекчәсе  хәбәр итә.

         Гыйнвардан ана капиталы 3,7% ка индексацияләнде. Әлеге арту ана капиталы сертификатына ия  булучыларның барысына да һәм  барлык төр суммаларга да кагыла.

         Беренче балага  ана капиталы  17,3 мең  сумга артты һәм яңа елдан 483 882 сум тәшкил итә. Ата-ана сертификатны рәсмиләштермәгән яки аннан файдаланмаган, икенче бала 2020 елга кадәр туган очракта ике балалы гаиләләр дә шул суммага ия была.

Балалар 2020 елдан соң туса, индексацияләнгәннән соң сертификат 22,8 мең сумга арта һәм 639432 сум тәшкил итә. Беренче балага сертификат алып, аннары икенче бала тапкан яки уллыкка алган ата-аналар өчен дә дәүләт ярдәм арттырыла. Быелдан ана капиталына бу төр өстәмә 155 550 сум тәшкил итә. Сертификат акчасыннан тулысынча файдаланмаучыларның капиталлары да гыйнварда индексацияләнде.

         Болардан тыш үзгәрешләр капиталдан файдалану вакытына да кагылды. Быел ана капиталы һәм аннан файдалану вакыты тизләтелде. Ана капиталына сертификат бирүгә хәзер элеккеге унбиш урынына биш эш көне, аннан файдалану гаризасын карауга элеккеге бер ай урынына ун эш көне каралган. Программа буенча әлеге вакыт аралыгын аерым очракларда  гына озайтырга мөмкин.  Ведомостволар пенсия фонды сораган мәгълүматларны вакытында бирә алмаса, сертификат унбиш эш көне дәвамында рәсмиләштерелә. Ведомоство яки сертификат хуҗасы фондка кирәкле документларны яки мәгълуматлар тапшыруны тоткарлаган очракта капитал акчасыннан файдалану турында карар егерме эш көне дәвамында чыгарыла.

         Срокларны кыскарту-ана капиталы программасын үстерү юнәлешендә ясалган тагын бер адым. Моңа кадәр гаиләләр финанс ярдәмен тизрәк алсын һәм капиталны рәсмиләштерергә вакыт сарыф итмәсен өчен Пенсия фонды сертификатны проактив юл белән бирү эшен башлады. Бала туганнан соң, сертификат гариза кабул итмичә, автомат рәвештә рәсмиләштерелә. Моның өчен кирәкле барлык эшне фонд үзе башкара.

         Узган елдан башлап сертификаттан файдалану процедурасы шактый гадиләштерелде. Мәсәлән, программаның иң киң кулланылыштагы юнәлеше – кредит акчаларын торак төзелеше яисә йорт сатып алу эшен хәзер тулысынча кредит рәсмиләштерелә торган банкта ук эшләргә мөмкин. Пенсия фонды белән килешү төзелгән банкларда бу эчтәлектәге гаризалар кабул ителә. Болардан тыш, гаиләләр, балалар укыган өчен капитал акчасыннан түләгән очракта, Пенсия фондына түләп укыганлык хакында килешү кучермәсен китермиләр.Фонд бүлекчәләре әлеге мәгълүматларны илдәге уку йортлары белән төзелгән килешүләр нигезендә үзләре соратып ала.

         Гыйнвардан кайбер гаиләләргә ана капиталыннан ай саен түләнә торган акча да артты. Аның күләме регионда узган елның икенче кварталы өчен яшәү минимумына тигез. Быел әлеге тәләүне сорап мөрәҗәгать иткән гаиләләр ай саен 9713 сум акча алачак. Гаризаны узган елда язучыларга 9373 сум акча түләнә.

         Элеккечә, ана капиталыннан айлык түләү икенче балалары 2018 елдан соң туган гаиләләргә, балага өч яшь тулганчы түләнә. Моның өчен гаиләдә җан башынак керем ике яшәү минимумыннан артмаска тиеш.

         Гаиләнең 2021 елда әлеге төр түләүгә хокукы барлыгын ачыклау өчен, гаиләнең соңгы 12 айдагы тулаем керем суммасын башта 12 гә, килеп чыккан сумманы, яңа туган баланы да кертеп гаиләдәге кеше санына бүлергә кирәк. 2020 елдан башлап Татарстанда хезмәткә яраклы кешенең ике яшәү минимумы 20588 сум тәшкил итә.

         Гаризаны балага өч яшь тулганчы теләсә кайсы вакыт язарга мөмкин. Пенсия фондына балага 6 ай булганчы мөрәҗәгать иткән очракта айлык түләү бала туган көннән башлап билгеләнә һәм түләнә. Гариза  6 айдан соң язылса, түләү мөрәҗәгать иткән көннән башлана.

         Катлаулы эпидемиологик хәлгә бәйле рәвештә түләүләрне гадиләштерелгән вариантта рәсмләштерү дәвам итә. Шунлыктан ана капиталы хисабына ай саен бирелә торган  түләүләрнең срогы узган елның марты белән быелның марты аралыгында чыккан очракта, түләү автомат рәвештә озайтыла. Пенсия фонды сертификат хуҗасыннан гаилә әгъзаларының керем күләмен раслый торган  белешмә таләп итми.

2021 нче ел Татарстанда Туган телләр һәм Халыклар бердәмлеге елы диеп игълан ителде

2021 нче ел Татарстанда Туган телләр һәм Халыклар бердәмлеге елы диеп игълан ителде. 21 нче гыйнвар көнне Туган телләр елына һәм Туган телләр айлыгына старт бирелә. Шул уңайдан районыбызның барлык мәктәпләрендә һәм балалар бакчаларында бәйрәм чаралары үтәчәк.

Татарстан Республикасында минималь хезмәт хакы турында.

Татарстан Республикасы Хезмәт, халыкны эш белән тәэмин итү һәм социаль яклау министрлыгы «Россия Федерациясенең аерым закон актларына үзгәрешләр кертү турында» 2020 елның 29 декабрендәге 473-ФЗ номерлы Федераль закон белән 2021 елның 1 гыйнварыннан Россия Федерациясе территориясендә хезмәт өчен түләүнең минималь күләме аена 12792 сум дәрәҗәсендә билгеләнүен хәбәр итә.
Бер үк вакытта исегезгә төшерәбез, Татарстан Республикасында Россия Федерациясе Хезмәт кодексының 133.1 статьясы нигезендә 2020 елның 30 декабрендә Татарстан Республикасы Һөнәр берлекләре федерациясе, Татарстан Республикасы Эш бирүчеләр берләшмәләренең Координация советы, Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты арасында Татарстан Республикасында минималь хезмәт хакы турында килешү төзелде (алга таба-Татарстан Республикасы Хезмәт, халыкны эш белән тәэмин итү һәм социаль яклау министрлыгы). – Килешү).Әлеге Килешүдә каралганча, 2021 елның 1 гыйнварыннан Татарстан Республикасы икътисадының бюджеттан тыш секторы оешмаларында аена 15400 сум күләмендә минималь хезмәт хакы билгеләнә.
Шуңа бәйле рәвештә, Килешүнең 1 һәм 5 статьялары нигезендә, Татарстан Республикасы территориясендә эшләүче һәм оешма белән хезмәт мөнәсәбәтләрендә торучы икътисадның бюджеттан тыш секторы хезмәткәренең айлык хезмәт хакы (компенсация һәм кызыксындыру характерындагы түләүләрне дә кертеп), айлык хезмәт хакы (компенсация һәм кызыксындыру характерындагы түләүләрне дә кертеп) – юридик зат, Татарстан Республикасы территориясендә эшчәнлек алып баручы юридик зат төземичә, юридик зат 2021 елның 1 гыйнварыннан әлеге хезмәткәр тарафыннан эш вакыты нормасы тулысынча эшләнгән һәм хезмәт нормалары (хезмәт бурычлары) үтәлгән булса, 15400 сумнан да ким була алмый.
Татарстан Республикасы дәүләт һәм муниципаль учреждениеләре хезмәткәрләре өчен минималь хезмәт хакы «Хезмәткә түләүнең минималь күләме турында» Федераль закон нигезендә билгеләнә (ягъни 2021 елның 1 гыйнварыннан аена 12792 сум күләмендә).
Хезмәткә түләүнең минималь күләмен түләү буенча билгеләнгән дәүләт гарантиясен тәэмин итү өлешендә хезмәт законнарын бозуга юл куйган эш бирүчеләр административ хокук бозулар турында Россия Федерациясе Кодексының 5.27 статьясы нигезендә административ җаваплылыкка тартыла.
Шуңа бәйле рәвештә, эш вакытының айлык нормасын (хезмәт бурычларын үтәү) тулысынча эшкәртеп, минималь хезмәт хакы күләменнән түбәнрәк булган очракта, хезмәткәрләр үзләренең хезмәт хокукларын яклау һәм хокукый чаралар күрү максатларында Татарстан Республикасында Дәүләт Хезмәт инспекциясенә, шулай ук судка һәм прокуратура органнарына мөрәҗәгать итәргә хокуклы.

Белешмәләр өчен: 5.27 Статья. Административ хокук бозулар турында Россия Федерациясе кодексының " хезмәт законнарын һәм хезмәт хокукы нормаларын үз эченә алган башка норматив хокукый актларны бозу»
5.27 статьяның 6 өлеше нигезендә. Административ хокук бозулар турында Россия Федерациясе кодексының 5.6. статьясы нигезендә, әгәр бу гамәлләр җинаять җәза бирелә торган гамәлдә булмаса, хезмәт мөнәсәбәтләре кысаларында гамәлгә ашырыла торган башка түләүләрне, эш хакын, хезмәт законнарында каралган күләмнән ким булмаган күләмдә түләмәү яисә тулысынча түләмәү йә хезмәт хакын билгеләү, -
вазифаи затларга - ун меңнән егерме мең сумга кадәр; юридик зат оештырмыйча гына эшмәкәрлек белән шөгыльләнүче затларга - бер меңнән биш мең сумга кадәр; юридик затларга-утыз меңнән илле мең сумга кадәр административ штраф салуга китерә.
5.27 статьяның 7 өлеше нигезендә. Административ хокук бозулар турында Россия Федерациясе кодексының 5.27 статьясындагы 6 өлешендә каралган административ хокук бозуны кылган, әгәр бу гамәлләр җинаять җаваплылыгына тартылмаган булса, шундый ук хокук бозу өчен элегрәк административ җәзага тартылган зат тарафыннан, -
вазыйфаи затларга егерме меңнән утыз мең сумга кадәр административ штраф салуга яки бер елдан өч елга кадәр, юридик зат оештырмыйча гына эшмәкәрлек белән шөгыльләнүче затларга - ун меңнән утыз мең сумга кадәр; юридик затларга - илле меңнән йөз мең сумга кадәр административ штраф салуга китерә.

Прокуратура аңлата

Кибет сатып алучыга шәхси саклану чараларын кулланудан баш тарткан очракта, хезмәт күрсәтүдән баш тарту хокукы бармы?

РФ Югары Суды күрсәткәнчә, РФ ГК 426 статьясындагы 1 пункты нигезендә, эшмәкәрлек эшчәнлеген башкаручы зат тарафыннан төзелгән шартнамә гавами шартнамә дип таныла һәм мондый зат үз эшчәнлеге характеры буенча үзенә мөрәҗәгать иткән һәркемгә карата үтәлергә тиешле товарлар сату буенча бурычларын билгели. Эшкуарлык яки керем китерә торган башка төр эшчәнлекне гамәлгә ашыручы зат, законда яки башка хокукый актларда каралган очраклардан тыш, гавами шартнамә төзүгә карата бер затка башка зат алдында өстенлек бирергә хокуклы түгел.

Халыкны һәм территорияләрне гадәттән тыш хәлләрдән яклау өлкәсендә норматив хокукый актлар шундый хокукый актлар булып чыгыш ясарга мөмкин. «Халыкның санитар-эпидемиологик иминлеге турында»гы 1999 елның 30 мартындагы 52-ФЗ номерлы Федераль закон, 1994 елның 21 декабрендәге Федераль закон № 68-ФЗ «Халыкны һәм территорияләрне табигый һәм техноген характердагы гадәттән тыш хәлләрдән яклау турында»гы Федераль законның гражданнар һәм оешмалар тарафыннан үтәлү өчен үз-үзеңне тоту кагыйдәләрен билгели һәм РФ субъектлары хакимият органнарына гадәттән тыш хәлгә югары әзерлек режимын керткәндә үз-үзеңне тоту кагыйдәләрен билгеләүне йөкли. Татарстан Республикасында 2020 елның 29 октябрендә Министрлар Кабинетының 970 нче карары кабул ителде, аларга җәмәгать урыннарында шәхси саклану чараларын йөртү кагыйдәләре билгеләнде.

Югарыда күрсәтелгән нормаларны анализлаудан чыгып, суд сәүдә эшчәнлеген гамәлгә ашыручы хуҗалык итүче субъектларның гражданнарның шәхси саклану чараларыннан мәҗбүри файдалануы РФ субъектының норматив-хокукый акты белән билгеләнгән очракта, битлек кулланмаучы килүчегә кассада хезмәт күрсәтүдән баш тартырга хокуклы дигән карар чыгарды.